Humanizm nadał kulturze polskiej charakter europejski, lecz zarazem rzeźbił jej kształt narodowy: - Sytuował kulturę polską w przestrzeni europejskiej, wiązał ją trwale z tradycją antyczną kultur śródziemnomorskich i z tradycjami kultur zachodniej i środkowoeuropejskiej, sprzyjał ugruntowaniu formacji chrześcijańskiej.
- Przeniesiony na grunt polski w wieku XV, przyswojony przez autorów XVI wieku w postaci charakteryzującej się cechami aktywizmu i woluntaryzmu, integrował kulturę polską epok dawnych, a od wieku XIX pozostawał jednym z konstytutywnych elementów tradycji narodowej.
- W stuleciach XVIII i XIX konfrontował się z nowymi formacjami kulturowymi, oddziałując na kształt polskiego oświecenia i romantyzmu. Konfrontacja ta była szczególnie doniosła w skutkach w dobie romantyzmu.
- Zachował żywotność i odrębny charakter aż do współczesności, co wyróżnia kulturę polską na tle europejskim.
- Był elementem kształtującym metodologię polskich badań literaturoznawczych i kulturoznawczych, określając ich relacje wobec paradygmatu przyrodniczego.
|