Polska siedemnastowieczna literatura okolicznościowa

ze zbiorów Zamku Skokloster

wydał i opracował

Sławomir Baczewski

redakcja naukowa

Dariusz Chemperek i Janusz S. Gruchała

Warszawa 2009

Wydawnictwo Neriton

Do tomu Polska siedemnastowieczna literatura okolicznościowa ze zbiorów Zamku Skokloster wybrano cztery niepublikowane w czasach nowożytnych teksty staropolskie pochodzące ze zbiorów poloników biblioteki Zamku Skokloster w Szwecji. Trzy spośród nich to unikaty. Edycja krytyczna obejmuje anonimowe Treny żałobne (1617?),  Żałosnego a mężnego z światem pożegnania Katarzyny Koreckiej [...] wizerunk pióra Piotra Gorczyna (1618), Erato weselną akademika zamojskiego Stanisława Roszyńskiego (1629) oraz Kolędę autorstwa Jana i Krzysztofa Denhofów (po 1632). Prezentowane w tomie dwa cykle funeralne, epitalamium oraz pieśń życzeniowa należą do literatury powiązanej z życiem rodzinnym członków stanu szlacheckiego w 1. połowie wieku XVII, ilustrując proces przenikania antycznej i renesansowej kultury humanistycznej w życie społeczne Rzeczypospolitej. Dowodzą one, że nowy model edukacji wykształcił rzeszę nie tylko odbiorców, ale i twórców literatury, szczególnie zaś poezji okolicznościowej. Upowszechniała ona wśród szlachty idee i toposy humanistyczne, owocując nierzadko ciekawymi pomysłami literackimi i znajdując praktyczne zastosowanie jako element teatru życia codziennego.